පසුගියදා මගේ ජීවිතයේ දශක තුනක් සම්පූර්ණ කළෙමි. දශක තුනක්? ඔවි, දශක තුනක්! ළමා කාලය, පාසල් කාලය, නව යොවුන් විය, හරියට අද ඊයේ වගේ. ඒත්, දැන් මට අවුරුදු තිහක් සම්පූර්ණයි. කාලය ගෙවුණු ඉක්මන! මම බර කල්පනාවකට වැටුණෙමි. තවත් මෙවැනිම දශක තුනකින් මා විශ්‍රාම යනු ඇත. ඉනික්බිති තවත් වසර කිහිපයක් ජීවත් වී මිය යනු ඇත. සැබෑය, මරණය කවදා කෙලෙස සිදුවේදැයි කිව නොහැකිය. ඒත් සාමාන්‍ය තක්සේරුවකට අනුව එසේ කීවෙමි.
ජීවත් වන කාලය ඉතා දිග එකක් ලෙස පෙණුනද සැබෑව එය නොවේ. ඒත්, අපි මොනාද කරන්නේ? සෙල්ලම් කරනවා, ඉගෙන ගන්නවා, තව දුරටත් ඉගෙන ගන්නවා, සල්ලි පුළුවන් තරම් හම්බ කරනවා, පුළුවන් ඉස්තරම් විදියට ඉඩමක් අරං ගෙයක් හදනවා (සමහරවිට නාකි වෙලා මැරිලා යනකම්ම ගෙදර 'මොඩිෆයි' කරනවා), ලස්සන ගෑණියක් හොයලා කසාද බඳිනවා, ඊට පස්සේ ළමයි හදනවා, ළමයින්ට උගන්නලා ලොකු මහත් කරනවා, උන්ව දීග දෙනවා, ඊට පස්සේ විශ්‍රාම ගිහින් විශ්‍රාම සුවය යැයි සිතාගෙන ළමයින්ගේ ළමයින් බලනවා, දන්නෙම නැහැ මැරෙන වයසත් ළං වෙනවා, මරණ බයට සිල් ගන්න යනවා භාවනා කරනවා, ඒත් හිත හදාගන්න බැහැ, හදා ගත්ත දේවල් දාලා යන්නත් බැහැ, අනේ ඉතින් අභාවප්‍රාප්ත වෙනවා. ඊට පස්සේ මොකද වෙන්නේ? ඒ ගැන හුඟ දෙනෙක් හිතන්නේ නැහැ.
මටත් විසි හත, විසි අට, විසි නව වැනි උපන් දිනවලදී මෙහෙම හිතුණේ නැහැ. එත් 3 යි 0 යි එකතු වෙලා හැදෙන ඉලක්කම (30) හිතට බලපෑමක් කළා. මම ඉතින් ගෙවුණු අවුරුදු 30 ආවර්ජනා කරලා බැලුවා. එක අතකින් විචිත්‍රයි, අසාමාන්‍යයි, පුදුමත් හිතෙනවා. අෂ්ට ලෝක ධර්මයටම මුහුණ පෑවා. එහෙම වෙන්නත් එපැයි. නැතිනම් ඒ කෙනා ජීවත් වෙලා නැහැ. එවැනි ජීවිතයකින් වැඩකුත් නැහැ. ජීවත් වෙන්නේ මොකටද? සමහරු නම් කියන්නේ තව කෙනෙක් ජීවත් කරවීම සඳහා කියලා. තවත් කෙනෙක් කියාවි ඉපදුණ නිසා ජීවත් වෙනවායි කියලා. මම නම් බෞද්ධයෙක් විදියට පුනර්භවය විශ්වාස කරනවා. මේ ජීවිතය තාවකාලික පරිච්ඡේදයක්. දීර්ඝ වූ සසර ගමනේ තවත් එක් භවයක්. මේක නෙමෙයි එකම ජීවිතේ. අපි ඊට කලිනුත් ජීවත් වුණා. ඉදිරියට නැවත නැවතත් මේකට ඒවි. හැබැයි ඒ මනුස්සයෙක් විදියටමද කියන 'ගැරන්ටිය' නැහැ.
ඉතින් මම සිව්වැනි දශකය ආරම්භ කරනවා. කැමැත්තෙන් හෝ අකමැත්තෙන් සපුරාලිය යුතු, ආරම්භ කළ යුතු, පුද්ගලික හා සමාජීය කාර්යයන් තවත් තිබෙනවා. මේ දශකය බොහෝ විට ඒ සඳහා වෙන් වේවි. නමුත් එතනින් ඉවර වෙන්නේ නැහැ. දිගින් දිගටම යනවා. ජීවිතයද? ඔව්. එතකොට සසර? ඔව්. පොඩ්ඩක් ඉන්න. නැහැ, ඒක එහෙම විය යුතු නැහැ.
ජීවත් වන කාලය ඉතා දිග එකක් ලෙස පෙණුනද සැබෑව එය නොවේ. ඒත්, අපි මොනාද කරන්නේ? සෙල්ලම් කරනවා, ඉගෙන ගන්නවා, තව දුරටත් ඉගෙන ගන්නවා, සල්ලි පුළුවන් තරම් හම්බ කරනවා, පුළුවන් ඉස්තරම් විදියට ඉඩමක් අරං ගෙයක් හදනවා (සමහරවිට නාකි වෙලා මැරිලා යනකම්ම ගෙදර 'මොඩිෆයි' කරනවා), ලස්සන ගෑණියක් හොයලා කසාද බඳිනවා, ඊට පස්සේ ළමයි හදනවා, ළමයින්ට උගන්නලා ලොකු මහත් කරනවා, උන්ව දීග දෙනවා, ඊට පස්සේ විශ්‍රාම ගිහින් විශ්‍රාම සුවය යැයි සිතාගෙන ළමයින්ගේ ළමයින් බලනවා, දන්නෙම නැහැ මැරෙන වයසත් ළං වෙනවා, මරණ බයට සිල් ගන්න යනවා භාවනා කරනවා, ඒත් හිත හදාගන්න බැහැ, හදා ගත්ත දේවල් දාලා යන්නත් බැහැ, අනේ ඉතින් අභාවප්‍රාප්ත වෙනවා. ඊට පස්සේ මොකද වෙන්නේ? ඒ ගැන හුඟ දෙනෙක් හිතන්නේ නැහැ.
මටත් විසි හත, විසි අට, විසි නව වැනි උපන් දිනවලදී මෙහෙම හිතුණේ නැහැ. එත් 3 යි 0 යි එකතු වෙලා හැදෙන ඉලක්කම (30) හිතට බලපෑමක් කළා. මම ඉතින් ගෙවුණු අවුරුදු 30 ආවර්ජනා කරලා බැලුවා. එක අතකින් විචිත්‍රයි, අසාමාන්‍යයි, පුදුමත් හිතෙනවා. අෂ්ට ලෝක ධර්මයටම මුහුණ පෑවා. එහෙම වෙන්නත් එපැයි. නැතිනම් ඒ කෙනා ජීවත් වෙලා නැහැ. එවැනි ජීවිතයකින් වැඩකුත් නැහැ. ජීවත් වෙන්නේ මොකටද? සමහරු නම් කියන්නේ තව කෙනෙක් ජීවත් කරවීම සඳහා කියලා. තවත් කෙනෙක් කියාවි ඉපදුණ නිසා ජීවත් වෙනවායි කියලා. මම නම් බෞද්ධයෙක් විදියට පුනර්භවය විශ්වාස කරනවා. මේ ජීවිතය තාවකාලික පරිච්ඡේදයක්. දීර්ඝ වූ සසර ගමනේ තවත් එක් භවයක්. මේක නෙමෙයි එකම ජීවිතේ. අපි ඊට කලිනුත් ජීවත් වුණා. ඉදිරියට නැවත නැවතත් මේකට ඒවි. හැබැයි ඒ මනුස්සයෙක් විදියටමද කියන 'ගැරන්ටිය' නැහැ.
ඉතින් මම සිව්වැනි දශකය ආරම්භ කරනවා. කැමැත්තෙන් හෝ අකමැත්තෙන් සපුරාලිය යුතු, ආරම්භ කළ යුතු, පුද්ගලික හා සමාජීය කාර්යයන් තවත් තිබෙනවා. මේ දශකය බොහෝ විට ඒ සඳහා වෙන් වේවි. නමුත් එතනින් ඉවර වෙන්නේ නැහැ. දිගින් දිගටම යනවා. ජීවිතයද? ඔව්. එතකොට සසර? ඔව්. පොඩ්ඩක් ඉන්න. නැහැ, ඒක එහෙම විය යුතු නැහැ.
